رسم مدار فرمان و قدرت

[علیرضا پورحبیب]

 بهره برداری مطمئن و بی وقفه از تأسیسات الکتریکی و مراکز تولید نیرو و تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز تجهیزات برقی کارخانجات صنعتی و مراکز اقتصادی تا حدود زیادی به خصوصیات، ویژگی ها و طرز عمل کلیدها و وسایل کنترل مدارها بستگی دارد. منظور از مدارهای کنترل، مدارهای فرمان الکتریکی با استفاده از کلیدهای مغناطیسی با کنتاکتورها هستند. در مدارهای فرمان الکتریکی وسایل مختلفی به کار می رود که از مهم ترین آنها کنتاکتور یا کلید مغناطیسی است. استفاده از کنتاکتور در مدارهای کنترل تنوع طراحی های مختلف را به وجود می آورد. در ادامه نکات رسم مدار قدرت و فرمان را بررسی می کنیم.
برای بررسی و خرید کنتاکتور اشنایدر کلیک کنید.
 

 

همانطور که در شکل زیر می بینید، بوبین کنتاکتور دارای علامت های A1 و A2 بوده و همچنین علامت گذاری کنتاکت های اصلی با اعداد تک رقمی صورت می گیرد. ترمینال های فرد (۱،۳،۵) برای تأمین جریان راه اندازی (یا تغذیه) و ترمینال های زوج (۲،۴،۶) به وسایل مصرف کننده (به عنوان مثال یک الکتروموتور) وصل می شوند.

                                                                                            شمای فنی کنتاکتور

ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻳﺎ ﻓﺮﻋﻲ داراي ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري دو رﻗﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ رﻗﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﻳﻚ رﻗﻢ نشان دهندۀ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺳﺖ. رﻗﻢ اول ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻲ توان ﺑﻪ رﻗﻢ ۱ در کنتاکت در حالت معمولی بسته ۱۳ (N.C) و ۱۴ در شکل ۱، اﺷﺎره ﻛﺮد. هنگامی که تعداد کنتاکت ها بیشتر از یکی است کنتاکت دومی برای تمیز دادن از اولی، رقم ۲ را می گیرد به عنوان مثال می توان کنتاکت در حالت معمولی باز ۲۱ (N.O) و ۲۲ در شکل ۱، اشاره کرد.

ﺟﻬﺖ ارﻗﺎم ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ و ﺑﺮاي ﻧﺎﻇﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺎﻛﺘﻮر ﻧﮕﺎه می کند، می باشد. در کنتاکتورهایی که کنتاکت هایشان دارای طبقات بیشتری است، ترتیب ارقام از طبقه ای شروع می شود که سطح بست کنتاکتور آن طبقه در طبقه بعدی قرار داشته باشد. ارقام عملکرد بعد از ارقام مربوط، به ترتیب می آیند. در کنتاکت در حالت معمولی بسته ۱۳ و ۱۴ این رقم ها ۳ و ۴ هستند. برای اتصال در حالت معمولی باز ۱ و ۲، کنتاکت های دو کاره با ۴، ۲، ۱ کنتاکت های معمولی باز تایمری مثل راه پله ۵ و ۶ و کنتاکت های معمولی بسته تایمری با ارقام ۷، ۸ مشخص می شوند.

                                                                                                  شمای فنی تایمر

---

[list]

[*]اعداد شناسه مدار فرمان کنتاکتور
[/list]

اﻋﺪاد ﺷﻨﺎﺳﻪ ﻧﻮع و ﺗﻌﺪاد ﻛﻨﺘﺎك ﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺎﻛﺘﻮر را نشان می دهند. این اعداد ۲ رﻗﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ رﻗﻢ اول ﺗﻌﺪاد ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ های در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺴﺘﻪ و رﻗﻢ دوﻣﻲ ﺗﻌﺪاد کنتاکت های در حالت معمولی باز را مشخص می کند.

به عنوان مثال یک کنتاکتور یا عدد شناسه ۵۳ بدین معنی است که پنج کنتاکت در حالت معمولی بسته و سه کنتاکت در حالت معمولی باز دارد. یک کنتاکتور با عدد شناسه ۵، بدون کنتاکت NC و دارای پنج کنتاکت NO می باشد.

 
                                                  مدار راه انداز ستاره مثلث
 
 
[list]

[*]نرم افزارهای طراحی مدار برق
[/list]

در بخش طراحی می توان از نرم افزارهایی مانند : DOC Win (شرکت ABB)، My Ecodial (شرکت اشنایدر)، Simaris (شرکت زیمنس) و Elec Works نام برد.

برای بخش رسم مدار فرمان و قدرت می توان از نرم افزارهایی مانند: Eplan  ،SEE Electical Building و یا AutoCAD Electrical استفاده نمود.