تحلیلی بر وضعیت فضای سبز با رویکرد توسعه پایدار شهری

[زهرا معظمی گودرزی]

مقدمه:

شهرنشینی اگرچه باع رفاه و راحتی انسانها شده است، لیکن گرفتاریهایی را نیز به دنبال داشته است و هر چه
جمعیت شهرها افزوده میشود به همان نسبت، مشکلات شهری نیز بیشتر میشود، مشکلاتی که درنهایت، بهداشت و
سلامت جان و روان مردم را بهطور مستقیم در معرض خطر قرار میدهد زیرا افزایش جمعیت از سویی موجب بروز
مسائلی چون، افزایش ترافیک، افزایش کارگاههای کوچک و بزرگ و افزایش حجم زباله میشود و از سوی دیگر، انهدام
مهمترین : جنگلها و درختان و فضای سبز را بهمنظور ایجاد واحدهای مسکونی به دنبال دارد )وزارت کشور، 1385
اثر فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنها است که شهرها را بهعنوان محیط زیست جامعه انسانی
معنی دار کرده است و با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست فنّاوری مقابله نموده، سبب افزایش کیفیت زیستی
شهرها میشوند. مؤلفههای آثار توسعه شهری میتوانند نظام زیستی شهرها را به شیوههای گوناگون مختل کنند
فضاهای سبز مناسب در شهرها یکی از عوامل مؤثر در کاهش این اثرها هستند و بهویژه در ارتباط با گردوغبار و آلودگی

هوا، فضای سبز شبیه جنگلی، ریه های تنفسی شهرها به شمار میروند.

چکیده:

فضاهای سبز در محیط شهری بهعنوان یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری جوامع مطرح بوده و درعینحال
معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی محسوب میشوند. ازاینرو توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر
تلاش شده است که ضمن ارزیابی » توصیفی-کمی و تحلیلی « اهمیتی بسیار دارد.

فضای سبز شهری:

فضاهای سبز شهری بخشی از فضاهای وسیع یا محدود موجود در محدوده عملکردی شهر است که بهمنظور ایجاد تنوع
و زیبایی، افزایش کیفیت زیستی، تأمین رفاه انسانی و ارائه خدمات ویژه به شهروندان انتخابشده و با انواع پوششهای
گیاهی بومی و غیربومی، تحت نظارت و مدیریت انسان شهری قرار دارد. از دیدگاهشهرسازی، فضای سبز شهری عبارت از بخشی از استخوانبندی و مورفولوژی شهر است. به دیگر بیان، فضای سبز درکنار اسکلت فیزیکی شهر، تعیینکننده اندام و بهطورکلی سیمای شهر میباشد. ازاینرو هرگاه طراحی شهر بهدرستیانجام گیرد، و نیز بهدقت به مورداجرا گذاشته شود، منطق طراحی حکم میکند که میان این دو عامل یعنی بخش بیجانو جاندار مورفولوژی شهری بهگونهای تعادل برقرار گردد . منظور از فضاهای سبز شهری،نوعیاز کاربری زمین شهری با پوشش گیاهی انسان ساخت است که هم واجد "بازدهی اجتماعی" و هم واجد "بازدهی اکولوژیکی هستند.

فضای سبز و کیفیت زندگی:

فضای سبز و پارکهای شهری را باید در زمره اساسیترین عوامل پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروز به
که اگر به صورت صحیحی برنامه ریزی شوند، در سالمسازی جسم و روح تأثیرات : شمار آورد )اسماعیلی، 1381 پارکهای شهریبه عنوان یکی از مهمترین فضاهای عمومی – خدماتی شهر : مطلوبی خواهند داشت )شیری، 1385نقش زیادی در ارتقای شرای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی نوحی شهری دارند. این فضاها به موازاترشد و مترکم شدن نواحی شهری در جوامع مختلف موردتوجه قرارگرفتهاند و راهبردهای گوناگونی برای مکانیابی وانسان در هر شرایطی، : توزیع مناسب آنها در محی های شهری ابداع و به کار گرفته شده است قربانی، 1386روزانه به چند ساعت سکوت و آرامش نیاز دارد.

نقش فضای سبز در توسعه پایدار شهری:

بر اساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف قابلقبول فضاهای سبز شهری در شهرهای

ایران بین 7 تا 12 مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیینشده از سوی محی زیست سازمان ملل

متحد ( 20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) رقم کمتری است. باوجوداین در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به

ویژگیهای متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها با اختلافاتی همراه است که میزان آن را طرحهای مصوب هر یک از

شهرها تعیین میکند . شهر سیستم زنده و پویایی است که فضای سبز جزئی از آن هستند و

به جهت نقش مؤثر آنها در کاهش تراکم شهری، ایجاد مسیرهای هدایتی و تکمیل و بهبود عملکرد تأسیسات آموزشی،

فرهنگی، مسکونی و ذخیره زمین برای گسترش آینده شهر باارزش هستند. اهمیت اکولوژی فضای سبز بدان جهت است
ایجاد پارکهای : که اکسیژن موردنیاز یک فرد میتواند در 30 تا 40 مترمربع فضای سبز به دست آید.

نتیجه گیری:

به منظور تحلیل فعالیت هایی که در یک شهر مستقرشدهاند، دستیابی به تعادل در توزیع منابع و خدمات امری

اجتنابناپذیر میباشد. هر سکونتگاه مشتمل بر مکانهای ارائه خدمات نظیر نقاط، بازرگانی، اداری، مالی، خدمات

اجتماعی و رفاهی میباشد که با فرض وجود نظم در آن سکونتگاه این مراکز باید بهصورت متناسب و در ارتباط با

یکدیگر در عرصه زمین توزیع گردد تا علاوه بر امکان دسترسی شمار بیشتری از جمعیت این خدمات، کمترین تأثیرات را

از یکدیگر بپذیرند. تعیین توزیع مراکز خدماتی ازجمله فضای سبز و پارکها مسئلهای است که اغلب اوقات برنامه ریزان

با آن سروکار دارند و تلاش میکنند که تخصیص منابع و خدمات را هدایت کنند.

در برنامهریزی، توزیع متعادل، مستلزم تعیین مکان منابع و خدمات بهگونهای است که همه اقشار جامعه بهصورت متعادل

به آن دسترسی پیدا کنند. بر این اساس مدلهای مختلفی بدین منظور مطرح گردیده که هدف همه آنها نظم بخشیدن
به مراکز خدماتی و فراهم آوردن شرای مناسب برای زندگی شهروندان میباشد.

http://kishindustry.com