09-12-2020, 01:27 AM
رسانه تعاملی یا VOD در سال‌های اخیر شهرت زیادی پیدا کرده است و فرصت‌های مناسبی هم برای تبلیغات کسبوکار فراهم می‌کند. کافه‌بازار نیز یکی از بازیگران اصلی این حوزه است که در ادامه به تشریح سرویس VOD آن می‌پردازیم.
شاید نتوان کاربری را در دنیای امروزی فناوری تصور کرد که نام سرویس‌هایی همچون نتفلیکس و هولو و آمازون پرایم را نشنیده باشد. سرویس‌های رسانه تعاملی یا ویدئو به‌هنگام درخواست یا VOD (مخفف Video on Demand) در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و حتی به‌مرور درحال جایگزین کردن تلویزیون‌های سنتی هستند. محبوبیت این نوع از سرویس‌ها به‌حدی افزایش یافت که بازیگران بزرگی همچون دیزنی و برادران وارنر و اپل را نیز به فعالیت در حوزه‌ی جدید تشویق کرد.
در کشور ما نیز در سال‌های گذشته سرویس‌های VOD متعددی با هدف جذب مخاطب داخلی متولد شده‌اند. امروز اکثر کاربران ایرانی با نام فیلیمو و نماوا و سرویس‌های تازه‌نفسی مثل بخش ویدئو بازار، آشنا هستند و تعداد زیادی هم از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند. ماه‌های اخیر که با بحران ویروس کرونا و تعطیلی گسترده در سرتاسر جهان و کشورمان همراه بود، تمایل به این نوع از سرویس‌ها را افزایش داد و بسیاری از آن‌ها، افزایش قابل‌توجهی را در تعداد کاربران تجربه کردند. هجوم کاربران جدید به سرویس‌ها به‌حدی بود که حتی برخی از آن‌ها با چالش‌های زیرساختی مواجه شده و برخی دیگر برای مدیریت بهتر پهنای باند، مجبور به کاهش کیفیت محتوای خود در سطوح گسترده شدند.
رسانه‌های تعاملی یا VOD علاوه بر خدمات و محتوایی که به کاربر یا مصرف‌کننده‌ی نهایی عرضه می‌کنند، برای کسب‌وکارها نیز کانال جدیدی در جهت نمایش تبلیغات ایجاد کرده‌اند. با اینکه سرویس‌هایی مثل نماوا و فیلیمو از مدل درآمدزایی Subscription Video on Demand) SVOD) پیروی می‌کنند، سرویس‌هایی مانند یوتیوب و بازار مدل AVOD یا Ad-based Video on Demand را دنبال می‌کنند که این روزها با استقبال قابل‌توجهی ازسوی کسب‌وکارها و سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی روبه‌رو شده است. در ادامه‌ی این مطلب زومیت، بررسی و شرحی بر انواع سرویس‌های VOD و چگونگی بهره‌مندی از زیرساخت موجود برای کسب‌وکارها داریم.
![[تصویر: 1de14fc6-4921-4344-9861-4f993d93e212.jpg]](https://cdn01.zoomit.ir/2020/5/1de14fc6-4921-4344-9861-4f993d93e212.jpg)
VOD چیست و از چه زمانی رونق گرفت؟
VOD به زبان ساده یک سیستم توزیع رسانه‌ی ویدیویی است که امکان دسترسی به محتوای ویدیویی را در روندی خلاف تلویزیون‌های سنتی به کاربر ارائه می‌کند. در VOD، نیازی به تجهیزات تلویزیونی سنتی نیست و کاربر هم به زمان‌بندی شبکه‌ی پخش‌کننده‌ی محتوا محدود نخواهد بود. نام‌گذاری «ویدئو در زمان درخواست» نیز از همین تعریف اولیه بر می‌آید. به بیان دیگر، کاربر VOD هر زمان که بخواهد به‌واسطه‌ی تمام دستگاه‌های هوشمند خود (تلویزیون، گوشی، لپ‌تاپ و تبلت) به هر محتوای ویدیویی موجود در کتابخانه‌ی سرویس دسترسی خواهد داشت.
تلویزیون‌ها با ساختاری که می‌شناسیم، در قرن بیستم مهم‌ترین کانال توزیع محتوای ویدیویی بودند. سال ۱۹۹۵ و با آغاز خدمات اینترنتی و IPTV، کاربران به‌سمت روش‌های جدیدی برای مصرف محتوای ویدیویی متمایل شدند. همین جهت‌گیری جدید تقاضا، منجر به اوج‌گیری توسعه و عرضه‌ی سرویس‌های VOD و حتی افزایش خرید کامپیوترهای شخصی شد.
با ورود به قرن ۲۱ و بهبود زیرساخت‌های اینترنتی، امکان توسعه‌ی VOD فراهم شد
با ورود به قرن ۲۱، توسعه‌ی زیرساختی برای عرضه‌ی سرویس VOD سرعت گرفت. این سرویس‌ها برخلاف تلویزیون سنتی به‌جای نیاز به اشتراک کابلی یا استفاده از آنتن، به اتصال اینترنتی پرسرعت نیاز داشتند. در سال ۲۰۰۰، کدکی به‌نام JPEG2000 توسعه یافت که توزیع محتوای ویدیویی را با حجم کمتر و نیاز پایین‌تر به پهنای باند و سرعت، ممکن کرد. تا سال ۲۰۰۰، غول‌هایی همچون سونی، پارامونت، یونیورسال و برادران وارنر، به‌همراه چند شرکت معتبر دیگر استاندارد Digital Cinema Initiative را توسعه دادند تا مشخصات مشترکی برای ارائه ویدئو بر بستر اینترنت را پیاده‌سازی کنند.
تلویزیون اینترنتی مفهومی بود که از دل سرویس‌های VOD زاده شد. اپلیکیشن‌های سمت کاربر همچون فروشگاه محتوای آنلاین اپل آیتونز و اپلیکیشن‌های تلویزیون هوشمند مانند آمازون پرایم ویدئو، حاصل همین مفهوم بودند که امکان اجاره یا خرید محتوای ویدیوی و نمایش آن در دستگاه‌های گوناگون را به کاربر می‌دادند. سرویس‌های دیگری هم در این‌میان متولد شدند که به‌جز فیلم و سریال، دسترسی به مجموعه‌ای از محتوای سرگرم‌کننده‌ی ویدیویی را دراختیار کاربر قرار می‌دادند. ازمیان آن‌ها می‌توان به غول صنعت استریم یعنی نتفلیکس و رقبایی همچون هولو و دیزنی پلاس اشاره کرد که سرویس اشتراکی و پرداخت ماهانه‌ی حق عضویت برای خدمات‌رسانی به کاربران انتخاب کرده‌اند. این سرویس‌ها، با دریافت هزینه‌ی ماهانه، دسترسی به کل محتوای موجود در کتابخانه‌ی خود شامل برنامه‌های تلویزیونی، فیلم و سریال و برنامه‌های تولیدی اختصاصی خود را به کاربر ارائه می‌کنند. از نمونه‌های مشابه داخلی این سرویس‌ها می‌توان به فیلیمو و نماوا اشاره کرد. سرویس‌های تازه‌نفس دیگری نیز مانند بازار وارد این عرصه شده‌اند که البته در زمینه‌ی تولید محتوا و برنامه‌ی درآمدزایی تفاوت‌های زیادی با دو برند بزرگ داخلی دارد.
![[تصویر: b9ee169e-d5fb-47c3-a499-7aaae9d6afdc.jpg]](https://cdn01.zoomit.ir/2020/5/b9ee169e-d5fb-47c3-a499-7aaae9d6afdc.jpg)
یوتیوب هم در دسته‌بندی سرویس‌های VOD قرار می‌گیرد و مدل کسب‌وکاری مبتنی بر تبلیغات دارد. البته این پلتفرم خدمات اشتراکی را نیز با عنوان YouTube Premium هم به کاربر ارائه می‌کند که تجربه‌ای بدون تبلیغ را در تمام بخش‌های مختلف آن اعم از یوتیوب، یوتیوب میوزیک و یوتیوب گیمینگ نیز فراهم می‌کند. به بیان دیگر کاربر یوتیوب یا باید تبلیغات را در پلتفرم مشاهده کرده، یا هزینه‌ای را برای عدم نمایش تبلیغات و دسترسی به محتوای اختصاصی پرداخت کند. یوتیوب به‌تازگی مدلی از TVOD را نیز ارایه کرده است که کاربران می‌‌توانند فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌ها را خریداری و تماشا کنند که البته بخش کوچکی از کسبوکار یوتیوب را تشکیل می‌دهد. از نمونه‌های دیگر VOD می‌توان به خدماتی اشاره کرد که برخی از خطوط هوایی به مسافران خود ارائه کرده و امکان بهره‌مندی از محتوای ویدیویی دلخواه را ازطریق نمایشگرهای داخلی خود فراهم می‌کنند. این امکان یا ازطریق همکاری با برند‌های مطرح VOD جهانی مثل نتفلیکس به ارمغان می‌آید، یا شرکت هوایی خود به تهیه و ارایه‌ی کتابخانه‌ای از محتوا می‌پردازد.
شاید نتوان کاربری را در دنیای امروزی فناوری تصور کرد که نام سرویس‌هایی همچون نتفلیکس و هولو و آمازون پرایم را نشنیده باشد. سرویس‌های رسانه تعاملی یا ویدئو به‌هنگام درخواست یا VOD (مخفف Video on Demand) در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و حتی به‌مرور درحال جایگزین کردن تلویزیون‌های سنتی هستند. محبوبیت این نوع از سرویس‌ها به‌حدی افزایش یافت که بازیگران بزرگی همچون دیزنی و برادران وارنر و اپل را نیز به فعالیت در حوزه‌ی جدید تشویق کرد.
در کشور ما نیز در سال‌های گذشته سرویس‌های VOD متعددی با هدف جذب مخاطب داخلی متولد شده‌اند. امروز اکثر کاربران ایرانی با نام فیلیمو و نماوا و سرویس‌های تازه‌نفسی مثل بخش ویدئو بازار، آشنا هستند و تعداد زیادی هم از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند. ماه‌های اخیر که با بحران ویروس کرونا و تعطیلی گسترده در سرتاسر جهان و کشورمان همراه بود، تمایل به این نوع از سرویس‌ها را افزایش داد و بسیاری از آن‌ها، افزایش قابل‌توجهی را در تعداد کاربران تجربه کردند. هجوم کاربران جدید به سرویس‌ها به‌حدی بود که حتی برخی از آن‌ها با چالش‌های زیرساختی مواجه شده و برخی دیگر برای مدیریت بهتر پهنای باند، مجبور به کاهش کیفیت محتوای خود در سطوح گسترده شدند.
رسانه‌های تعاملی یا VOD علاوه بر خدمات و محتوایی که به کاربر یا مصرف‌کننده‌ی نهایی عرضه می‌کنند، برای کسب‌وکارها نیز کانال جدیدی در جهت نمایش تبلیغات ایجاد کرده‌اند. با اینکه سرویس‌هایی مثل نماوا و فیلیمو از مدل درآمدزایی Subscription Video on Demand) SVOD) پیروی می‌کنند، سرویس‌هایی مانند یوتیوب و بازار مدل AVOD یا Ad-based Video on Demand را دنبال می‌کنند که این روزها با استقبال قابل‌توجهی ازسوی کسب‌وکارها و سرویس‌های رسانه‌ی تعاملی روبه‌رو شده است. در ادامه‌ی این مطلب زومیت، بررسی و شرحی بر انواع سرویس‌های VOD و چگونگی بهره‌مندی از زیرساخت موجود برای کسب‌وکارها داریم.
VOD چیست و از چه زمانی رونق گرفت؟
VOD به زبان ساده یک سیستم توزیع رسانه‌ی ویدیویی است که امکان دسترسی به محتوای ویدیویی را در روندی خلاف تلویزیون‌های سنتی به کاربر ارائه می‌کند. در VOD، نیازی به تجهیزات تلویزیونی سنتی نیست و کاربر هم به زمان‌بندی شبکه‌ی پخش‌کننده‌ی محتوا محدود نخواهد بود. نام‌گذاری «ویدئو در زمان درخواست» نیز از همین تعریف اولیه بر می‌آید. به بیان دیگر، کاربر VOD هر زمان که بخواهد به‌واسطه‌ی تمام دستگاه‌های هوشمند خود (تلویزیون، گوشی، لپ‌تاپ و تبلت) به هر محتوای ویدیویی موجود در کتابخانه‌ی سرویس دسترسی خواهد داشت.
تلویزیون‌ها با ساختاری که می‌شناسیم، در قرن بیستم مهم‌ترین کانال توزیع محتوای ویدیویی بودند. سال ۱۹۹۵ و با آغاز خدمات اینترنتی و IPTV، کاربران به‌سمت روش‌های جدیدی برای مصرف محتوای ویدیویی متمایل شدند. همین جهت‌گیری جدید تقاضا، منجر به اوج‌گیری توسعه و عرضه‌ی سرویس‌های VOD و حتی افزایش خرید کامپیوترهای شخصی شد.
با ورود به قرن ۲۱ و بهبود زیرساخت‌های اینترنتی، امکان توسعه‌ی VOD فراهم شد
با ورود به قرن ۲۱، توسعه‌ی زیرساختی برای عرضه‌ی سرویس VOD سرعت گرفت. این سرویس‌ها برخلاف تلویزیون سنتی به‌جای نیاز به اشتراک کابلی یا استفاده از آنتن، به اتصال اینترنتی پرسرعت نیاز داشتند. در سال ۲۰۰۰، کدکی به‌نام JPEG2000 توسعه یافت که توزیع محتوای ویدیویی را با حجم کمتر و نیاز پایین‌تر به پهنای باند و سرعت، ممکن کرد. تا سال ۲۰۰۰، غول‌هایی همچون سونی، پارامونت، یونیورسال و برادران وارنر، به‌همراه چند شرکت معتبر دیگر استاندارد Digital Cinema Initiative را توسعه دادند تا مشخصات مشترکی برای ارائه ویدئو بر بستر اینترنت را پیاده‌سازی کنند.
تلویزیون اینترنتی مفهومی بود که از دل سرویس‌های VOD زاده شد. اپلیکیشن‌های سمت کاربر همچون فروشگاه محتوای آنلاین اپل آیتونز و اپلیکیشن‌های تلویزیون هوشمند مانند آمازون پرایم ویدئو، حاصل همین مفهوم بودند که امکان اجاره یا خرید محتوای ویدیوی و نمایش آن در دستگاه‌های گوناگون را به کاربر می‌دادند. سرویس‌های دیگری هم در این‌میان متولد شدند که به‌جز فیلم و سریال، دسترسی به مجموعه‌ای از محتوای سرگرم‌کننده‌ی ویدیویی را دراختیار کاربر قرار می‌دادند. ازمیان آن‌ها می‌توان به غول صنعت استریم یعنی نتفلیکس و رقبایی همچون هولو و دیزنی پلاس اشاره کرد که سرویس اشتراکی و پرداخت ماهانه‌ی حق عضویت برای خدمات‌رسانی به کاربران انتخاب کرده‌اند. این سرویس‌ها، با دریافت هزینه‌ی ماهانه، دسترسی به کل محتوای موجود در کتابخانه‌ی خود شامل برنامه‌های تلویزیونی، فیلم و سریال و برنامه‌های تولیدی اختصاصی خود را به کاربر ارائه می‌کنند. از نمونه‌های مشابه داخلی این سرویس‌ها می‌توان به فیلیمو و نماوا اشاره کرد. سرویس‌های تازه‌نفس دیگری نیز مانند بازار وارد این عرصه شده‌اند که البته در زمینه‌ی تولید محتوا و برنامه‌ی درآمدزایی تفاوت‌های زیادی با دو برند بزرگ داخلی دارد.
یوتیوب هم در دسته‌بندی سرویس‌های VOD قرار می‌گیرد و مدل کسب‌وکاری مبتنی بر تبلیغات دارد. البته این پلتفرم خدمات اشتراکی را نیز با عنوان YouTube Premium هم به کاربر ارائه می‌کند که تجربه‌ای بدون تبلیغ را در تمام بخش‌های مختلف آن اعم از یوتیوب، یوتیوب میوزیک و یوتیوب گیمینگ نیز فراهم می‌کند. به بیان دیگر کاربر یوتیوب یا باید تبلیغات را در پلتفرم مشاهده کرده، یا هزینه‌ای را برای عدم نمایش تبلیغات و دسترسی به محتوای اختصاصی پرداخت کند. یوتیوب به‌تازگی مدلی از TVOD را نیز ارایه کرده است که کاربران می‌‌توانند فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌ها را خریداری و تماشا کنند که البته بخش کوچکی از کسبوکار یوتیوب را تشکیل می‌دهد. از نمونه‌های دیگر VOD می‌توان به خدماتی اشاره کرد که برخی از خطوط هوایی به مسافران خود ارائه کرده و امکان بهره‌مندی از محتوای ویدیویی دلخواه را ازطریق نمایشگرهای داخلی خود فراهم می‌کنند. این امکان یا ازطریق همکاری با برند‌های مطرح VOD جهانی مثل نتفلیکس به ارمغان می‌آید، یا شرکت هوایی خود به تهیه و ارایه‌ی کتابخانه‌ای از محتوا می‌پردازد.