06-09-2021, 03:25 PM
ساختمان های قدیمی شاید بزرگترین معضل بافت شهری هستند و به خصوص در شهرهای بزرگ مقاوم سازی ساختمان قدیمی امری بسیار مهم به حساب می آید. ساختمان های قدیمی را به طور کلی می توان به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
[list]
[*]ساختمان های قدیمی فولادی
[*]ساختمان های قدیمی بتنی
[*]ساختمان های قدیمی بنایی
[/list]
![[تصویر: old-building-strengthening.jpg]](https://bikaransazan.com/wp-content/uploads/2021/08/old-building-strengthening.jpg)
مقاوم سازی ساختمان های قدیمی فولادی
![[تصویر: how-to-reinforce-old-buildings.jpg]](https://bikaransazan.com/wp-content/uploads/2021/08/how-to-reinforce-old-buildings.jpg)
مقاوم سازی ساختمان های قدیمی بتنی
[list]
[*]ساختمان های قدیمی فولادی
[*]ساختمان های قدیمی بتنی
[*]ساختمان های قدیمی بنایی
[/list]
مقاوم سازی هر کدام از این ساختمان های قدیمی شیوه خاصی دارد که در ادامه به معرفی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.
چگونگی مقاوم سازی ساختمان های قدیمیبرای مقاوم سازی ساختمان های قدیمی روش های متفاوتی استفاده می شود. مثلا اگر ساختمان اسکلت فلزی داشته باشد و از نوع ساختمان قدیمی فولادی باشد افزودن بادبند می توان بهترین شیوه برای مقاوم سازی باشد. همچنین به منظور [font=Tahoma, Arial, Tahoma, sans-serif]مقاوم سازی اسکلت بتنی، از دیوار برشی استفاده می کنند.[/font]
همچنین می توان از روش افزایش ضخامت دیوارها یا اضافه کردن پشت بند به دیوارها هم بهره برد. ساختمان های بتنی و گل و خشتی را بناهای سنتی هم می توانند مقاوم سازی کنند، اما برای مقاوم سازی سازه های پیچیده تر حتما باید این امر تحت نظر متخصصان انجام شود.
این متخصصان با توجه به وضعیت ساختمان شما می توانند روش های نوینی مثل شاتکریت و ترمیم سطحی، تزریق اپوکسی، استفاده از الیاف FRP، اضافه کردن ژاکت فولادی یا ژاکت بتنی، استفاده از پیش تنیدگی و پس کشیدگی یا استفاده از دمپر را برای مقاوم سازی سازه شما پیشنهاد بدهند.
برای مقاوم سازی ساختمان های خیلی قدیمی هم، در صورتی که بنا ارزش تاریخی نداشته باشد، گهگاه هزینه مقاوم سازی و مشکلات اجرایی پروسه مقاوم سازی آنقدر گزاف و پیچده خواهد شد که در نهایت تصمیم به تخریب و دوباره سازی ساختمان گرفته می شود.
کیفیت بالای جوشکاری و مقاومتی که فولاد به کار رفته در ساخت ساختمان دارد، عمده ترین مواردی است که مقاومت ساختمان های قدیمی فولادی را تضمین خواهد کرد. این عوامل همچنین در میزان مقاومت ساختمان در برابر زلزله تعیین کننده اند. اما بخش های مختلف این ساختمان ها گهگاه نیاز به تعمیر و مقاوم سازی دارند که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم.
مقاوم سازی سقف های طاق ضربییکی از بخش های مهم ساختمان های قدیمی فولادی سقف های ضربی آن هاست که از تیرآهن و آجرهای فشاری تشکیل شده اند. عموما این سقف ها چون یکپارچه نیستند در برابر زلزله مقاومت بالایی ندارند. همچنین وزن زیاد باعث وارد شدن نیروی بسیار به آن ها خواهد شد و در نتیجه در طول زمان آسیب های جدی می بینند.
روش های مقاوم سازی طاق ضربی در ساختمان های قدیمی فولادیبرای [font=Tahoma, Arial, Tahoma, sans-serif]مقاوم سازی این بخش ها از روش ایجاد شبکه فولادی و بتنی روی سقف موجود و در نهایت از بین بردن سقف طاق ضربی استفاده می شود. برای این کار ابتدا نازک کاری روی سقف برداشته شده و سپس یک شبکه میل گرد روی سقف تعبیه می شود.[/font]
در ادامه یک لایه بتن به ضخامت ۵ تا ۱۰ سانتیمتر اضافه شده و آجرهای زیر سقف برداشته می شوند. نکته مهم این است که حتما باید قبل از اجرای شبکه میل گرد و بتن از پلاستیک استفاده شود تا که درگیری بین آجر و بتن به وجود نیاید.
مقاوم سازی ستون های ساختمان های قدیمی فولادیبیشتر ستون های ساختمان های قدیمی فولادی از نوع مقاطع دوبل بست دار هستند. امروزه مهندسان دریافته اند که این ستون ها در برابر زلزله مقاوم نیستند. همچنین به دلیل تغییر شکل های بزرگ غیر خطی باعث دریفت های زیاد و در نهایت فروریختن ساختمان می شوند.
برای مقاوم سازی ستون های بست دار باید از ورق های سرتاسری به جای لقمه ها استفاده کرد یا از روش ژاکت بتنی و محاط کردن مقطع ستون بست دار به وسیله بتن بهره برد. این کار باعث می شود تا مقاومت خمشی، برشی و پیچشی ستون بیشتر شود و ساختمان فولادی در برابر زلزله مقاوم شود.
مهمترین عاملی که سبب کاهش مقاومت ساختمان های قدیمی بتنی می شود، کیفیت پایین مصالح، مقاومت فشاری کم بتن و اجرا نشدن ضوابط آیین نامه ای است. مثلا به اندازه کافی از آرماتورهای طولی استفاده نشده یا تعداد میلگردهای عرضی کافی نباشد.
برای مقاوم سازی این ساختمان ها باید مقدار مقاومت بتن فشاری تعیین شود. برای مثال اگر مقاومت بتن از ۱۷۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع پایین تر باشد باید از روش ژاکت بتنی برای مقاوم سازی استفاده کرد و اگر این عدد بیشتر باشد راهکار مقاوم سازی استفاده از ورق های فولادی و مهار آن ها با انکر بولت است.
روش دیگر [font=Tahoma, Arial, Tahoma, sans-serif]مقاوم سازی با FRP است. این روش با توجه به جدیدتر بودن امروزه بیشتر استفاده می شود و برای مقاوم سازی سازه های بتنی بسیار مناسب است.[/font]
برای مقاوم سازی ساختمان های قدیمی بتنی شما می توانید از روش افزودن دیوار برشی هم استفاده کنید. دیوار برشی باعث می شود تا سیستم باربری جانبی در سازه سخت تر و مقاوم تر شود. برای این امر از کاشت میلگردها در ستون ها استفاده می شود که گیر داری دیوار برشی به ستون را ایجاد می کنند.
مقاوم سازی ساختمان های قدیمی بناییساختمان های قدیمی بنایی هم از آن دسته از ساختمان ها هستند که نیاز به مقاوم سازی دارند. در این سازه ها به دلیل استفاده از گل، خشت و اجر و نبودن اسکلت و کلاف بندی کار مقاوم سازی ارزان تر و ساده تر است. به طوری که بناهای محلی هم قادر به ترمیم این ساختمان ها خواهند بود.
به طور معمول استفاده از آجر نامرغوب، ملات سست، بی نظمی در پلان، ضعف دیوارهای باربر، نبودن عناصر عمودی محدود کننده، وجود کنسول و بالکن غیر اصولی از مواردی است که باعث تخریب و از بین رفتن ساختمان های قدیمی بنایی می شوند.
یکی از تخریب های معمول در این ساختمان ها ترک خوردگی در دیوارهاست. بناهای حرفه ای به سادگی می توانند با استفاده از شبکه های فولادی یا میله های فولادی دو دیوار جدا افتاده را به هم دوخت بزنند.
در مقاوم سازی ساختمان های قدیمی بنایی باید به چند نکته هم توجه ویژه کرد. ابتدا باید توجه کنید که روش انتخابی شما برای مقاوم سازی کمترین تخریب را در ساختمان ایجاد کند. همچنین مقاوم سازی باید باعث سختی بیشتر سازه بشود تا ساختمان تحمل زلزله را داشته باشد.
از طرفی مقاوم سازی باید در جهت تقویت سازه از نظر دینامیکی و استاتیکی باشد. همچنین باید از مصالح سبک و سازگار استفاده شود تا بار اضافی به ساختمان وارد نشود. همچنین در مقاوم سازی باید توجه کرد که معماری تاریخی ساختمان و زیبایی آن از بین نرود.
مقاوم سازی پی ساختمان های قدیمیپی ساختمان های قدیمی از مهمترین قسمت های این ساختمان هاست. برای تقویت پی این ساختمان ها از روش های معمول مثل کاشت میل گرد یا استفاده از الیاف FRP بهره گرفته می شود. همچنین استفاده از ژاکت های فلزی و بتنی هم از روش های معمول مقاوم سازی پی ساختمان های قدیمی است.
منبع: شرکت مقاوم سازی