فنر ساعتی اصلی هیوندای i20 با شماره فنی 934901J500 یک ماژول دایرهای از سیمهای تابخورده است که پشت فرمان و بین ستون فرمان و فرمان قرار میگیرد. وظیفهٔ اصلی آن این است که سیگنالهای الکتریکیِ ایربگ راننده، بوق، کنترلهای روی فرمان (رادیو، کروز کنترل و غیره) و سایر اتصالات الکتریکی را در حالی که فرمان به گردش در میآید، بدون گسست برقرار نگه دارد. شمارهٔ فنی که معمولاً برای نمونهٔ اصلیِ خودروهای هیوندای i20 ذکر میشود 934901J500 است و در فهرست قطعات با عنوان «Contact Assy – Clock Spring» یا «Contact Assy – Spiral Cable» ثبت شده است
عملکرد فنی کوتاه
داخل فنر ساعتی، چند رشته سیم نازک در قالب یک نوار پلاستیکی مارپیچی قرار دارند. زمانی که فرمان میچرخد، این نوار میچرخد ولی سیمها بدون کشیده یا پاره شدن، مسیر الکتریکی را برقرار نگه میدارند. طراحی مارپیچی اجازه میدهد که کابلها محدودیت حرکت را طی هر دور فرمان تحمل کنند و در عین حال ارتباط الکتریکی دائمی حفظ شود. این قطعه کوچک اما کلیدی، یک رابط بین بخش ثابت (ستون فرمان) و بخش گردان (فرمان) است.
نشانههای خرابی فنر ساعتی 934901J500
وقتی فنر ساعتی دچار مشکل شود، معمولاً یکی یا چند مورد از نشانههای زیر دیده میشود:
روشن شدن چراغ ایربگ (SRS) روی داشبورد.
از کار افتادن یا قطع و وصل شدن بوق.
عملکرد نامنظم کلیدهای روی فرمان (مثلاً کنترل صدا، کروز یا تلفن).
صدای تقتق یا سایش هنگام چرخش فرمان در بعضی موارد (اگر قطعات داخل شکسته یا گیر کرده باشند).
اگر سیم مربوط به squib ایربگ قطع شده باشد، ایربگ غیرفعال میشود که یک ریسک ایمنی بزرگ است.
این علائم در منابع تعمیر و فروش قطعات برای مدلهای هیوندای i20 ذکر شدهاند.
ایمنی — هشدار مهم
کار با فنر ساعتی مستقیماً به سیستم ایربگ مرتبط است؛ بنابراین هنگام تعویض یا بازرسی:
حتماً ترمینال منفی باتری را حداقل ۱۰–۱۵ دقیقه قطع کنید تا سیستم ایربگ خاموش شود.
از انجام کار در محیطی که ممکن است ایربگ بهصورت تصادفی فعال شود خودداری کنید.
بعد از تعویض، کدهای خطا را با دیاگ خوانده و پاک کنید و مطمئن شوید چراغ ایربگ خاموش شده و عملکرد کنترلها بازگشته است.
بیتوجهی در این موارد میتواند منجر به عدم عملکرد ایربگ هنگام تصادف یا فعال شدن ناگهانی آن شود.
تعویض و تراز (کالیبراسیون)
هنگام نصب فنر ساعتی جدید باید آن را در حالت مرکز/نول (centered) قرار داد تا حد گردش فرمان باعث کشیدگی یا فشرده شدن مارپیچ نشود. در بسیاری از مدلها روی فنر ساعتی، نشانگرهایی برای موقعیت مرکزی وجود دارد؛ نصب نادرست میتواند عمر قطعه را کوتاه کند یا بلافاصله باعث خرابی و روشن شدن چراغ SRS شود. بعضی تعمیرکاران حرفهای قبل و بعد از تعویض، با دیاگ موقعیت و کدهای خطا را چک میکنند تا از صحت عملکرد اطمینان حاصل شود. منابع قطعات و فروشگاههای آنلاین نیز نصب صحیح و همراستا کردن مرکز را تأکید میکنند
OEM مقابل افترمارکت (Aftermarket)
قطعهٔ اصلی (OEM/MOBIS یا MB Korea): کیفیت کارخانهای، تطابق کامل و اطمینان بالاتر خصوصاً در موضوع حساس ایربگ. برای شمارهٔ فنی 934901J500 نسخههای OEM توسط شبکهٔ قطعات هیوندای یا برندهایی مانند MOBIS عرضه میشود.
افترمارکت: معمولاً ارزانتر و در برندهای مختلف (LORO، Sorghum و غیره) عرضه میشود. بسیاری از افترمارکتها عملکرد لازم را دارند اما در انتخاب افترمارکت حتماً از فروشندهٔ معتبر، گارانتی و بررسیهای کاربران اطمینان حاصل کنید — زیرا کیفیت پایین میتواند ریسک ایمنی ایجاد کند. نمونههایی از فروش افترمارکت در بازارهای آنلاین جهانی (مثل eBay) دیده میشود.
قیمت و تهیه در ایران و بازار جهانی
قیمتها بسته به اصالت (OEM یا افترمارکت) و کشور عرضهکننده متفاوت است. در بازار ایران نمونههای عرضهشده حدوداً در محدودهٔ قیمتی که فروشگاههای آنلاین داخلی اعلام کردهاند قرار دارند (مثلاً قیمتهایی در حوالی حدود ۹۹۵٬۰۰۰ تومان گزارش شده — بسته به تأمینکننده و برند ممکن است متفاوت باشد). در بازار جهانی نسخههای افترمارکت معمولاً ارزانتر (چند ده دلار تا چند صد دلار برای OEM) یافت میشوند. هنگام خرید حتماً شماره فنی 934901J500 را تطبیق دهید و به تطابق با سال و نوع تولید (مثلاً مدلهای i20 تولید ۲۰۱۱–۲۰۱۵ و مشابه) توجه کنید.
نکات پایانی و توصیه برای خریدار
هنگام خرید، تصویر کالا و لیبل شمارهٔ فنی را بررسی کنید و از فروشگاه های معتبری همچون لوازم یدکی اسلامی خرید کنید.
اگر تجربه فنی ندارید، نصب را به تعمیرکار متخصص بسپارید تا از خطرات مرتبط با ایربگ جلوگیری شود.
بعد از تعویض، عملکرد بوق، کنترلهای روی فرمان و چراغ SRS را بررسی کنید و در صورت لزوم با دیاگ کدهای خطا را پاک کنید.
در صورت وجود صدا یا عملکرد نامعمول دوباره، مجدداً بررسی کنید که فنر ساعتی در مرکز نصب شده باشد.
عملکرد فنی کوتاه
داخل فنر ساعتی، چند رشته سیم نازک در قالب یک نوار پلاستیکی مارپیچی قرار دارند. زمانی که فرمان میچرخد، این نوار میچرخد ولی سیمها بدون کشیده یا پاره شدن، مسیر الکتریکی را برقرار نگه میدارند. طراحی مارپیچی اجازه میدهد که کابلها محدودیت حرکت را طی هر دور فرمان تحمل کنند و در عین حال ارتباط الکتریکی دائمی حفظ شود. این قطعه کوچک اما کلیدی، یک رابط بین بخش ثابت (ستون فرمان) و بخش گردان (فرمان) است.
نشانههای خرابی فنر ساعتی 934901J500
وقتی فنر ساعتی دچار مشکل شود، معمولاً یکی یا چند مورد از نشانههای زیر دیده میشود:
روشن شدن چراغ ایربگ (SRS) روی داشبورد.
از کار افتادن یا قطع و وصل شدن بوق.
عملکرد نامنظم کلیدهای روی فرمان (مثلاً کنترل صدا، کروز یا تلفن).
صدای تقتق یا سایش هنگام چرخش فرمان در بعضی موارد (اگر قطعات داخل شکسته یا گیر کرده باشند).
اگر سیم مربوط به squib ایربگ قطع شده باشد، ایربگ غیرفعال میشود که یک ریسک ایمنی بزرگ است.
این علائم در منابع تعمیر و فروش قطعات برای مدلهای هیوندای i20 ذکر شدهاند.
ایمنی — هشدار مهم
کار با فنر ساعتی مستقیماً به سیستم ایربگ مرتبط است؛ بنابراین هنگام تعویض یا بازرسی:
حتماً ترمینال منفی باتری را حداقل ۱۰–۱۵ دقیقه قطع کنید تا سیستم ایربگ خاموش شود.
از انجام کار در محیطی که ممکن است ایربگ بهصورت تصادفی فعال شود خودداری کنید.
بعد از تعویض، کدهای خطا را با دیاگ خوانده و پاک کنید و مطمئن شوید چراغ ایربگ خاموش شده و عملکرد کنترلها بازگشته است.
بیتوجهی در این موارد میتواند منجر به عدم عملکرد ایربگ هنگام تصادف یا فعال شدن ناگهانی آن شود.
تعویض و تراز (کالیبراسیون)
هنگام نصب فنر ساعتی جدید باید آن را در حالت مرکز/نول (centered) قرار داد تا حد گردش فرمان باعث کشیدگی یا فشرده شدن مارپیچ نشود. در بسیاری از مدلها روی فنر ساعتی، نشانگرهایی برای موقعیت مرکزی وجود دارد؛ نصب نادرست میتواند عمر قطعه را کوتاه کند یا بلافاصله باعث خرابی و روشن شدن چراغ SRS شود. بعضی تعمیرکاران حرفهای قبل و بعد از تعویض، با دیاگ موقعیت و کدهای خطا را چک میکنند تا از صحت عملکرد اطمینان حاصل شود. منابع قطعات و فروشگاههای آنلاین نیز نصب صحیح و همراستا کردن مرکز را تأکید میکنند
OEM مقابل افترمارکت (Aftermarket)
قطعهٔ اصلی (OEM/MOBIS یا MB Korea): کیفیت کارخانهای، تطابق کامل و اطمینان بالاتر خصوصاً در موضوع حساس ایربگ. برای شمارهٔ فنی 934901J500 نسخههای OEM توسط شبکهٔ قطعات هیوندای یا برندهایی مانند MOBIS عرضه میشود.
افترمارکت: معمولاً ارزانتر و در برندهای مختلف (LORO، Sorghum و غیره) عرضه میشود. بسیاری از افترمارکتها عملکرد لازم را دارند اما در انتخاب افترمارکت حتماً از فروشندهٔ معتبر، گارانتی و بررسیهای کاربران اطمینان حاصل کنید — زیرا کیفیت پایین میتواند ریسک ایمنی ایجاد کند. نمونههایی از فروش افترمارکت در بازارهای آنلاین جهانی (مثل eBay) دیده میشود.
قیمت و تهیه در ایران و بازار جهانی
قیمتها بسته به اصالت (OEM یا افترمارکت) و کشور عرضهکننده متفاوت است. در بازار ایران نمونههای عرضهشده حدوداً در محدودهٔ قیمتی که فروشگاههای آنلاین داخلی اعلام کردهاند قرار دارند (مثلاً قیمتهایی در حوالی حدود ۹۹۵٬۰۰۰ تومان گزارش شده — بسته به تأمینکننده و برند ممکن است متفاوت باشد). در بازار جهانی نسخههای افترمارکت معمولاً ارزانتر (چند ده دلار تا چند صد دلار برای OEM) یافت میشوند. هنگام خرید حتماً شماره فنی 934901J500 را تطبیق دهید و به تطابق با سال و نوع تولید (مثلاً مدلهای i20 تولید ۲۰۱۱–۲۰۱۵ و مشابه) توجه کنید.
نکات پایانی و توصیه برای خریدار
هنگام خرید، تصویر کالا و لیبل شمارهٔ فنی را بررسی کنید و از فروشگاه های معتبری همچون لوازم یدکی اسلامی خرید کنید.
اگر تجربه فنی ندارید، نصب را به تعمیرکار متخصص بسپارید تا از خطرات مرتبط با ایربگ جلوگیری شود.
بعد از تعویض، عملکرد بوق، کنترلهای روی فرمان و چراغ SRS را بررسی کنید و در صورت لزوم با دیاگ کدهای خطا را پاک کنید.
در صورت وجود صدا یا عملکرد نامعمول دوباره، مجدداً بررسی کنید که فنر ساعتی در مرکز نصب شده باشد.