سبک آذریAzeri style - نسخه‌ی قابل چاپ +- تالار گفتگوی کیش تک/ kishtech forum (http://forum.kishtech.ir) +-- انجمن: پردیس فناوری کیش (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=1) +--- انجمن: طراحی صنعتی (http://forum.kishtech.ir/forumdisplay.php?fid=198) +--- موضوع: سبک آذریAzeri style (/showthread.php?tid=55111)

سبک آذریAzeri style - معصومه نادعلی - 12-06-2021 پردیس فناوری کیش _طرح مشاوران ومتخصصان مدریت گروه فنی و مهندسی سبک اذری چیست؟ از آمیزش ویژگی هاي معماري مرکز ایران و جنوب با سنت ها و روش هایی که ازروزگاران کهن بومی آذربایجان شده بود ، شیوه معماري آذري شکل گرفت. سرزمین آذربایجان در معماري ایران در رده نخست اهمیت جاي دارد. چرا که سه شیوه معماري ایران(پارسی ،آذري و اصفهانی )از آنجا سرچشمه گرفته اند. شیوه آذري داراي دو دوره است : دوره نخست از زمان هولاگو و پایتخت شدن مراغه آغاز می شودو دوره دوم آن از زمان تیمور و پایتختی سمرقند آغاز می شود . که معماران بزرگی چون قوام الدین شیرازي و پسرش غیاث الدین و زین العابدین شیرازي ، در خراسان بزرگ به کار گمارده شدند و سازنده ساختمان هاي بزرگی در آنجا بودند . خصوصیات معماري شیوه آذري [list=1] [*]پیمون بندي و استفاده از عناصر یکسان مانند کاربندي در سازه و آرایه (به دلیل نیاز [*]به ساخت در زمان کوتاه) [*]بهره گیري بیشتر از هندسه در طراحی معماري [*]گوناگونی در طرح زیاد می شود . [*]به وجود آمدن ” نهاز“ و ” نخیر“ یعنی بیرون زدگی در کالبد و فرو رفتگی ها در پلان. [*]آن در ارسن شاه زند سمرقند بود . ۵ -ساخت آرامگاه ها با ارتفاع زیاد به همراه برون گرایی و با تهرنگ چهارگوشه که نمونه [*]محور گرایی نیرومند . [*]ارسن: مجموعه ساختمانی [/list] خصوصیات معماري در شیوه آذري مدرسه الغ بیک در سمرقند ،مدرسه الغ بیک در بخارا ، اثر معمار اسماعیل بن محمد اصفهانی وجزییات نقشه مدرسه در غوج ایوان. تورفتگی و بیرون رفتگی اجزا به خوبی دیده می شود . ( از معماري تیموري در ایران و توران نیارش در شیوه آذري [list=1] [*]استفاده از چفد کلیل آذري [*]استفاده زیاد ازچفد چمانه و شبدري [*]-ساخت دیوارهایی به نام خشخاشی براي ساخت گنبد دو پوسته [*]کاربندي ها براي پرکردن تویزه ها [/list] تفاوت شیوه رازی و ازری در شیوه رازي آجرکاري ، نماسازي همراه با سفت کاري انجام می شد، در نتیجه ساختمان پایدارتر و نماسازي آن ماندگارتر می شد . اما در شیوه آذري ، نخست ساختمان با خشت یا آجر و سنگ لاشه یا کلنگی ، با شتاب و به گونه زبره (بدون نما)سفت کاري می شد ، سپس آمود و نما سازي به آن افزوده می شد. آرایه در شیوه آذري [list=1] [*]در این سبک کاربرد آجر کم شد و جایگزین آن کاشی (سفال لعاب دار ) و سفال نگارین با نگاره [*]برجسته (مهري) شد. [*]استفاده از کاشی هفت رنگ و کاشی خشتی باب شد . [*]معرق کاري پیشرفت کرد. [*]کاربندي [*]گره سازي [/list] آثار و بناهاي مهم شیوه آذري ۱-گنبد مدرسه ضیاییه ۲ -گور احمد جام ۳ -گنبد امام رضا ۴ -گنبد سلطانیه ۵ -مسجد جامع ورامین ۶ -گنبد رکن الدین ۷ -مسجد ازیران ۸ -مسجد امیر چخماق ۹ – ارگ علی شاه ۱۰ – مسجد گوهر شاد ۱۱-بی بی خانم ۱۲ -هرات ۱۳ -مدرسه الغ بیگ ۱۴ -شیخ صفی ۱۵ -غیاثیه ۱۶-رصد خانه سمرقند ۱۷ -شاه زند ۱۸_تخت سلیمان دوره دوم شیوه آذري دوره دوم شیوه آذري از زمان تیموریان آغاز می گردد . ساختمان هاي زیادي از این دوره در خراسان بزرگ به جاي مانده اند . یکی از بناهاي مهم مسجد گوهرشاد است که در سال هاي ۸۰۸ تا ۸۲۱ قمري ساخته شد. حرم امام رضا ( دوره دوم شیوه آذري) معماري: ۱ -کهن ترین بخش آستان قدس است . ۲ -ساختمان چهار گوشه اي است که دو پهلوي آن نزدیک به ۱۰ متر است . ۳ -در جنوب غربی آن مسجد گوهر شاد و در شمال شرقی آن صحن عتیق ساخته شده است. ۴ -ارسن ، پس از به هم پیوستن این ساختمان ها ، داراي راستاي شمال شرقی به جنوب غربی شده است . ۵ -صحن عتیق ۴ ایوان بزرگ دارد ( ۳ تاي آن به فرمان شاه عباس ساخته شده است . ۶ -صحن نو آن در دوره قاجار ( زمان فتحعلی شاه)ساخته شد . ۷ -در این مجموعه ، همه ویژگی هاي آذري به خوبی قابل مشاهده است سازه: ۱ -گنبد دو پوسته دارد . ۲ -روي آهیانه گنبد ، دیوارك هایی به نام خشخاشی کار شده و اربانه کشیده شده است . آرایه: ۱ -معرق کاري ۲ -یزدي بندي در صحن هاي مختلف ۳ -آینه کاري مسجد گوهرشاد: معماري: ۱ -این مسجد داراي میان سراي چهار ایوانی است . ۲ -معمار این بنا استاد قوام الدین شیرازي است . ۳ -بخش بزرگی از ساختمان مسجد، گنبد خانه و ایوان آن در چند دهه کنونی به کلی با بتن باز سازي شده است. ۴ -شبستان ستون دار با طاق و چشمه . آرایه: ۱ -نگار گله اي با خط بنایی در ایوان. ۲ -گره سازي درهم و ساده آمود شده در نماهاي آن