تغییر و تحولات سریع و بنیادین محیط فعالیت سازمان ها و گسترش دامنه رقابت میان آنها از سطح محلی به سطح جهانی، سازمانهای مختلف را با چالشهای متعددی روبرو کرده است به نحوی که ادامه حیات آنها مستلزم رقابت با رقبای قدرتمند جهانی است. در این فضای پیچیده و رقابتی، سازمانهایی می توانند به بقای خود ادامه دهند که با استفاده مؤثر و كارآمد از منابع گوناگون چون نيروي كار، سرمايه، مواد، انرژي و اطلاعات  بیشترین ستانده و بهره وری را داشته باشند و بیشترین پاسخگوئی را نسبت به مخاطبان خود داشته باشند. گرچه در گذشته وجود ساختار سازماني مناسب، روشهاي اجرائي كارآمد، تجهيزات و ابزار كار سالم، فضاي كار متعادل و از همه مهمتر نيروي انساني واجد صلاحیت از جمله ضروريات نيل به بهره وري شمرده می شد و بیشتر مورد توجه مدیران قرار می گرفت؛ اما امروزه، و در ادامه تلاش به منظور یافتن راهی در جهت بیشینه کردن بهره وری، بهبود سود و منافع کارکنان و افزایش کيفيت زندگی آنان، صاحب نظران به نشاط سازمانی و ایجاد شادی در محل کار توجه کرده اند و افزایش شادی در سازمان را به عنوان یکی از اولویت های اساسی و یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر بهره وری شناسایی کرده اند. مفهوم نشاط سازمانی از جمله مفاهیم نوین و مشترک علم روانشناسی صنعتی و مدیریت است که ارتباط مستقیم آن با میزان بهره وری موجب گردیده تا سازمانها جهت دستیابی به بهره وری بیشتر اقدام به پیاده سازی آن و ایجاد آموزش های شادی برای کارکنان خود نموده و آنها را ترغیب نمایند تا شاد بوده و این شادی را به خارج از محیط کار و فعالیت نیز انتقال دهند. ضرورت پرداختن به مقوله نشاط و عوامل ایجادکننده آن در سازمان ها از آنجا ناشی می شود که شادي از یک طرف عواطف مثبت کارکنان را افزایش داده و از طرف دیگر با کاهش عواطف منفی، باعث افزایش بهره وري خواهد شد. لذا با توجه به نقش و اهمیتی که نشاط سازمانی و فضای سازمان بر بهره وری و میزان ستانده سازمان های امروزی دارد، این پژوهش به مفهوم نشاط سازمانی و تأثیر افزایش بهره وری در سازمان ها می پردازیم.

نشاط سازمانی یکی از نیازهای اساسی موفقیت و کامیابی در ارتباطات انسانی و در زندگی فردی و انجام موفق مسئولیت های اجتماعی و سازمانی است. نشاط سازمانی عبارتست از پديد آوردن بستر و فضايي در محیط کار كه منجر به توليد انرژي، سبكي و چالاكي و احساس انرژي براي دستيابي به اهداف و نتايج مورد انتظار شود. نشاط سازمانی می تواند راهکاری سودبخش برای موفقیت شغلی فرد و اطرافیان وی باشد. این ویژگی به افراد عزت نفس، شایستگی و نیرو هدیه می دهد و حس همکاری و همیاری و مسئوولیت در برابر تصمیم گیری و حسن انجام وظائف محوله را دوچندان می کند. گرچه توجه به بهداشت روانی و نشاط سازمانی محیط کار سالهای مدیدی مغفول مانده بود و حتی آموزشی هم در زمینه چگونگی ارتقاي سلامت روحی براي کارکنان وجود نداشت؛ اما از آنجا که زندگی ماشینی و پر استرس امروز و سرعت و شتاب بیش از پیش تغییرات سازمانی باعث شده تا آرامش و نشاط از محیط کار و تعاملات اجتماعی رخت بربسته و  موجی از افسردگی های روحی، مشکلات ارتباطی، ترک کار و ... در میان کارکنان بوجود آید، توجه به بهداشت روانی و روحی کارکنان نیز همانند بهداشت جسمی آنان مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت. امروزه مدیران سازمان های مختلف نیز می کوشند تا براي ایجاد سازمان هاي پویا و با نشاط و به طور کلی، جهت افز ایش عواطف مثبت کارکنان با ایجاد مهار تهاي شاد زیستن و شاد بودن در فضاي سازمانی، جامعه و زندگی افراد را از خمودگی و ایستایی نجات دهد.  توجه به این مسئله نه تنها می تواند محیط کار را به محیطی پویا، خلاق و رشدیابنده تبدیل نماید، بلکه می تواند بر خانواده کارکنان نیز اثرگذار باشد و آنان را در راستاي اهداف سازمانی قرار دهد.

ü[font=Times New Roman]    [/font]عدالت سازمانی: بر اساس تئوري عدالت سازمانی ‌هر فردي نسبت نتايج حاصل از كار خود به نهاده هايش در آن كار را با ديگران مقايسه مي­كند. کارکنان بر اساس اين مقايسه احساس عدالت يا بي عدالتي مي كند. در این مؤلفه کارمندان عدالت توزیعی شامل پاداش ها و مزایا و منصفانه بودن رفتار تصميم گيرندگان را با خود مورد ارزیابی قرار می دهند. بدیهی است که هرچه عدالت توزیعی میان کارکنان یک سازمان بیشتر باشد به همان نسبت پویایی و نشاط سازمان نیز افزایش می یاید. تحقیقات نشان داده است که افرادی که به عدالت سازمانی ایمان دارند، ميزان رضایت و شادمانی در آنها سيزده برابر دیگران است.

ü[font=Times New Roman]    [/font]ساختار سازمانی منعطف: امروزه بوروکراسی گسترده و دست و پا گیر مانعی برای موفقیت و نشاط سازمانی کارکنان تبدیل شده است.  اگر قرار باشد كاركنان توانايي خود را به بهترين شكل بروز دهند بايد ميزان آزادي و اختيار آنها افزايش يابد. تحقيقات نشان داده است افرادی که آزادند خود تصميم گيری کنند، سه برابر بيش از افراد دیگر که برای آنها تصميم گرفته می شود، شادمان ترند .

ضرورت پرداختن به مقوله نشاط و عوامل ايجادكننده آن در سازمان­ها از آنجا ناشي مي شود كه شادي از يك طرف عواطف مثبت پرسنل را افزايش داده و از طرفي با كاهش عواطف منفي، باعث افزايش بهره وري خواهد شد. امروزه سازمان هاي سالم، سازمان هايي هستند كه به همان اندازه كه به كار و بهره وري اهميت مي دهند، به سلامت رواني و جسمي كاركنان توجه دارند. با سلامت افراد، سلامت سازمان تضمين خواهد شد و سازمان سالم مي تواند از بهره وري، توانمندي و كارايي لازم براي مواجهه با دنياي توأم با رقابت برخوردار شود. جایی که در آن فرهنگ، فضا و شیوه های سازمانی، محیطی خلق می کند که موجب سلامتی جسمی و روانی کارکنان می شود و در نتیجه آن، بهره وری سازمانی افزایش می یابد. بسياري از مطالعات نشان مي دهد سازمانهاي شاد بيشترين درآمد را دارند چون كاركنان شاد بهره ورتر، خلاق تر، كمتر دچار بيماري و غيبت شده به مشتريان خدمات بيشتر و بهتري ارايه مي كنند و كمتر به ترك سازمان مبادرت مي ورزند. از جمله مزایای توجه به نشاط سازمانی در محیط کار می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

ü[font=Times New Roman]    [/font]افزایش بهره وری: پیوند و رابطه آشکار و دو طرفه ای بین "شادی در کار" و "بهره وری" وجود دارد. به این معنی که اگر می خواهید بهره ور بیشتری داشته باشید، بهترین چیزی که می تواند کمکتان کند تمرکز بر شاد بودن در کار است. کارکنان شاد مولدتر هستند. هنگامی که کارکنان شاد هستند توانایی انجام کار در آنها افزایش می یابد، شادی نه تنها باعث بهبود کمی تولید می شود بلکه با افزایش بهره وری موجب ایجاد محصول با کیفیت بهتر و همچنین افتخار و غرور و تعهد به کار در کارکنان می شود.

ü[font=Times New Roman]    [/font]افزایش رضایت شغلی: رضایت شغلی به این معنی است که پول تنها دلیل انجام کار توسط افراد نیست. انگیزش یک محرک مهم برای فعالیت افراد است. محیط کاری و کیفیت کار باتغییر نگرش افراد طور قابل توجهی بهبود می یابد. محیط کار دوستانه باعث کارآیی و پیشرفت بیشتر می شود.

ü[font=Times New Roman]    [/font]شاد باشید و شادیتان را به زیردستانتان تسری دهید: به عنوان يك مدير مهمترين مسئوليت شما حفظ شادابي خودتان در محيط كار است. يك مدير شاد ضمن اينكه مي تواند به عنوان يك مدل و الگوي نقش براي ساير كاركنان باشد، باعث گسترش خلق و خوي شاد در سازمان نيز مي شود. يك مدير عبوس نمي تواند فضاي شاد بوجود آورد. كاركنان براي خوب كاركردن نيازمند فضايي شاد هستند.

ü[font=Times New Roman]    [/font]به زیر دستان خود اعتماد کنید: نشاط ریشه در سازمان ‌هایی دارد که به جای ترس بالا، در آنها اعتماد بالا وجود دارد. هر چه اعتماد بیشتری را نشان دهیم، شاهد نشاط بیشتری خواهیم بود و بالعکس. نشاط، یک نیروی پر انرژی است که نمی ‌توان به واسطه‌ ارزش ‌ها آن را آفرید یا کنترل کرد. اگر شما به کارمندان خود اعتماد کنید و آنان را با ارزش ‌ترین دارایی سازمان بدانید. مديران بايد به كاركنان توجه كنند. آنها نمي توانند بدون جلب اعتماد كاركنان آنها را هدايت كنند.